De waanzin van de koopkracht

 Kennen we de arme man die vroeg aan een wonderdoener om heel veel geld. En hij kreeg het. Maar hij werd ongelukkig. Opnieuw ging hij naar de wonderdoener en zij; ik vraag om om iets groters dan dit geld; geef mij toch de kracht om er afstand van te kunnen doen.

Het is vreemd om te denken dat het goed gaat in een land als de koopkracht weer toeneemt. Dit is een leugen van onze economie gedreven samenlevingen waar welzijn van dier en mens is opgeofferd voor welvaart en het grote geld. Geld is slechts een middel dat ten dienste staat van de mens. Vandaag heb je het en morgen kun je het weer kwijt zijn.

Het was wel een van de mooiste lessen die ik moest leren toen wij in 2013 ons leven van uiterlijke zekerheden loslieten. Er was niet meer de zekerheid van werk en niet meer het comfort van een maandelijks bedrag op de rekening.

Tegelijkertijd ging ik deel uit maken van een leven waar meer dan de helft van de wereldbevolking toe behoort. Zij die geen sociale zekerheden hebben, pensioenopbouw, een vast salaris en zekerheid van werk. Dit zijn prachtige verworvenheden van de Westerse wereld, maar ze komen met een prijs.

Ik ontdekte dat het niet de armen waren die geldzorgen hebben. Het zijn de rijken die geldzorgen hebben. Het beschermen van bezit geeft veel meer zorgen dan delen van het weinige dat je hebt.

Natuurlijk is het een legitieme vraag die de meeste Nederlandse bezoekers aan ons stellen 'waar kom je nu van rond?' Wij rijden auto en moeten zorgpremie en rekeningen betalen, dus moet er ook een kleine bron van inkomsten zijn. Gelukkig is die er ook. Het grappige is dat hier men eerder vraagt hoe dik je varken is (hebben we overigens niet) hoeveel kippen je hebt, hoe je druiven het dit jaar doen, of hoe de sla er bijstaat. Zie hier het verschil tussen productie door zelfvoorziening en consumptie middels koopkracht.

Bezit loosheid hoeft overigens helemaal niet de norm voor geestelijk ontwaken en leven te zijn. Bij velen is er gewoon nog geen innerlijke ruimte om de afhankelijkheid van geld en bezit op te kunnen geven. Het is deze afhankelijkheid (= angst!)  waardoor we het echte innerlijke leven niet of nauwelijks meer binnen kunnen gaan. Onze zekerheden kunnen we niet vinden in geld of bezit. Dit zijn de tijdelijke gemakken van ons korte leven hier. Het gaat om de schat die we in onszelf bezitten. Wanneer we te gericht raken op de kracht van het kopen en meer willen hebben zullen we deze innerlijke schat nooit echt kunnen ontdekken. Zij is onze grootste rijkdom.

Hoe moeilijk is het voor rijken om het innerlijke leven echt te ontdekken? Er is niets mis met rijk zijn en het verdienen van geld en er van genieten. Maar het is de waanzin van onze Westerse model economieën die ons veel te ver verwijderd hebben van een eenvoudige levensstijl. Van zelf produceren zijn we naar een leven gegaan van consumptie en daarmee afhankelijkheid. Langzaam komen we tot het ontwaken wat deze consumptie ons werkelijk kost. Het kost ons onszelf en onze planeet. Het ongelooflijk leed wat dieren wordt aangedaan die ten koste van de te veel te grote hang naar het eten van vlees op onterende wijze worden opgefokt en aan hun einde komen. Dit kan nooit de bedoeling zijn. De harmonie tussen mens en dier zou niet zo verstoord moeten zijn zoals ze nu nog is. De manier waarop onze gezondheid gevaar loopt door totale uitputting van de aarde brengt ons vroeg op laat op een keerpunt. Een keerpunt waar we nu al aan kunnen werken.

 

Ons leven in Kroatië is een uitdaging. Bij de koop van ons huis kregen we enkele hectare land. Ook een stuk bos en een eigen waterbron. Op het dak staan warmte panelen en we koken en stoken op hout. We maakten twee moestuinen. Plantten talloze fruit-en notenbomen. We kochten twee kassen en een grote diepvries. Mijn vrouw startte met het wekken van de vele overschotten van de groenten. Het ging met vallen en opstaan. Het worstelen tegen de elementen en het altijd weer opkomende onkruid.

Maar het gaf en geeft ons een diepe vreugde om in deze afhankelijkheid te mogen leven. De zelfvoorziening staat in Kroatië nog hoog in het vaandel. Men moet wel met het schamele en onzekere inkomen wat men verdient. Op de meest onverwachte plekken kom je moestuinen tegen met de zo kenmerkende voorovergebogen grootmoeders.

Het leven in het dorp gaf ons de kans deze levensstijl eigen te maken. Mensen uit het dorp deelden hun kennis en gaven ons hun zaden en stekjes. Voor deze mensen hebben we veel respect. Voor hun is er geen “vrije” tijd zoals wij die in het Westen kennen. De kippen moeten verzorgd worden. De wijngaard gesnoeid worden. Er moet hout gehakt worden en men stookt al hun dranken nog zelf. Maar meer en meer zie ik dat dit eigenlijk echt “vrije” tijd is. Het maakt ons werkelijk stil en dankbaar om iedere keer te mogen eten van wat de natuur ons geeft.

Vaak zegt men ‘je houdt zo weinig tijd over voor andere dingen’. Zijn die andere dingen echt nuttig? De gelukzaligheid die ik vind door veel met mijn handen in de aarde te zitten vind ik niet in een fitness ruimte of in een strandvakantie.

Ik houd niet van koopkracht maar van oerkracht…natuurkracht. Dat maakt echt gelukkig! Ik geloof dat onze Westerse economieën niet meer houdbaar zijn. Geld en daarmee verspilling zijn de motivator van dat alles geworden. Eerlijkheid, rechtvaardigheid en gezondheid van mens en dier zouden voorop moeten staan. Dat vergt inspanning. Een leven terug naar de bron. Een leven met minder stress en ziekte, dat wel.

Wij maakten een grote en radicale stap. Maar we kunnen het ook in kleine stapjes maken, en bij iedere stap dankbaar kijken naar de verandering die we ondergaan.

Een tijdje geleden kwam er iemand uit Nederland bij ons op bezoek. Toen hij zo om zich heen keek zei hij ‘nou als ik de loterij win, dan weet ik het wel, dan vertrek ik en begin ik ook zo’n leven’. Ik geloof niet dat hij deze stap zal zetten, al zou hij een miljoen winnen. Want geld kan niet een motivator zijn om zo’n leven te beginnen. Voor zo’n keuze heb je niet een loterij nodig maar een diepe innerlijke beslissing die niet uit te drukken is in geld.

De eerste mens werd geplaats in een tuin. Terug naar de natuur is niet voor hippies. Het is voor ieder mens, het is de enige plaats waar we thuishoren en thuiskomen. (p.s. best wel hippie toch zo'n rode overall) 

Groentige groetjes van René